Soft skills en burn-out: de (nog te vaak) onderschatte link
Wat zijn soft skills?
In 2022 stelde Marin-Zapata samen met collega’s een systematisch overzicht op om het begrip soft skills beter af te bakenen. Hun voorstel? De vaardigheden onderverdelen in twee grote categorieën:
-
Intrapersoonlijke vaardigheden: emotionele regulatie, persoonlijke organisatie, motivatie, doorzettingsvermogen… Alles wat met zelfmanagement te maken heeft.
-
Interpersoonlijke vaardigheden: interactie met anderen, communicatie, conflictoplossing, empathie, samenwerking…
Soft skills staan dus tegenover hard skills, die specifiek zijn voor een functie of vakgebied. Toch zijn ze geen tegenpool, maar een aanvulling.
“Het idee dat alleen technische vaardigheden ertoe doen in bedrijven is achterhaald. Vandaag voorspelt het evenwicht tussen beide de werkprestaties,” aldus onze psycholoog.
Intra- en interpersoonlijke vaardigheden: twee kanten van dezelfde medaille
Een medewerker kan technisch briljant zijn, maar als die moeite heeft met stressregulatie of teamwerk, zal dat de algehele prestatie beïnvloeden. Omgekeerd kan iemand met sterke emotionele intelligentie conflicten temperen, de teamcohesie versterken, en zo indirect de productiviteit verhogen.
“Ik zeg vaak dat deze vaardigheden zijn als spieren: je kunt ze trainen, ontwikkelen en versterken… zolang je je ervan bewust bent,” benadrukt onze psycholoog.
Soft skills en veerkracht op het werk
De link tussen soft skills en prestaties krijgt een extra dimensie wanneer het gaat over mentale gezondheid op het werk. Burn-out, mentale overbelasting, verlies van zingeving… Deze hedendaagse werkproblemen hebben soms hun oorsprong in het ontbreken van bepaalde intrapersoonlijke vaardigheden zoals stressmanagement, assertiviteit, nee durven zeggen, of persoonlijke organisatie.
“Burn-out is niet alleen een kwestie van te veel werk. Het is ook een gebrek aan interne hulpbronnen om ermee om te gaan. En die hulpbronnen, dat zijn vaak soft skills,” analyseert Stéphanie Delroisse.
Veerkracht versterken betekent dus ook: je emotionele, relationele en organisatorische vaardigheden trainen. Het betekent jezelf goed genoeg kennen om je grenzen te herkennen, je behoeften uit te drukken, gezond samen te werken en je aan te passen aan tegenslagen.
Tools om soft skills in bedrijven te ontwikkelen
Goed nieuws: soft skills zijn niet statisch! Er zijn verschillende hefbomen die bedrijven kunnen inzetten om deze vaardigheden te ontwikkelen:
-
Opleidingen in geweldloze communicatie, stressmanagement of emotionele intelligentie
-
Individuele of groepscoaching
-
Mentorschap of co-development
-
Constructieve en empathische feedback
-
Collectieve regulatierituelen (emotionele check-ins, luistermomenten, enz.)
“Soft skills ontwikkel je niet enkel via top-down trainingen. Je moet een vertrouwenscultuur creëren waarin medewerkers hun grenzen en hulpbronnen kunnen verkennen,” benadrukt onze psycholoog.
Virtual reality als leerbooster
Een veelbelovend hulpmiddel dat opkomt: virtual reality (VR). Hiermee kunnen medewerkers zich onderdompelen in complexe, realistische situaties: conflicthantering, moeilijke gesprekken, spreken in het openbaar…
“Wat VR zo bijzonder maakt, is de kracht van onderdompeling. De hersenen reageren alsof het een echte interactie is. Dat bevordert het geheugen én het emotionele engagement,” aldus onze psycholoog.
Door deze scenario’s veilig te herhalen, vermindert de angst voor bepaalde situaties en groeit het aanpassingsvermogen. Een echte kans om psychosociale risico’s te voorkomen en de veerkracht van teams te versterken.
Melimpus: expert in mentale gezondheid op het werk
Melimpus ontwikkelt innovatieve tools om medewerkers te helpen zich professioneel én persoonlijk te ontwikkelen. In het bijzonder biedt Melimpus VR-oplossingen aan waarmee werknemers en managers hun soft skills kunnen trainen, zoals in dit artikel beschreven.
Een betere beheersing van deze vaardigheden draagt bij aan een zorgzame werkcultuur en helpt om burn-out en andere vormen van chronische stress te voorkomen.
Conclusie:
Soft skills zijn geen ‘nice to have’. Ze staan centraal in duurzame prestaties, mentale gezondheid en veerkracht op het werk.
Door ze te erkennen, ontwikkelen en waarderen, verbeter je niet alleen het dagelijks leven van medewerkers, maar voorkom je ook ernstige risico’s zoals burn-out.
Wat als het eindelijk tijd is om soft skills de plek te geven die ze verdienen?
